José Luis Castro de Paz coordina un ciclo sobre o cinema español da posguerra no Museo Raíña Sofía
01/05/2016

O catedrático da USC e membro do Grupo de Estudos Audiovisuais, José Luis Castro de Paz, asume o comisariado do ciclo de cinema Vida en sombras. O cinema español no labirinto (1939-1953)>, que se desenvolve no Museo Raíña Sofía de Madrid do 28 de abril ao 27 de maio.

O réxime ditatorial organizou a produción cinematográfica de modo diametralmente oposto ao período republicano, desenvolvendo un sistema de protección económica e unha férrea censura ideolóxica. Con todo, en contra do que a miúdo se afirmou, tamén buscou a continuidade das tradicións culturais que foran artelladas durante a II República. De feito, o novo Estado fracasou na súa vontade de construír un cinema feixista, debido á disparidade de visións enfrontadas, como así amosa por exemplo as diferenzas entre o rancio conservadurismo de Raza (José Luís Sáenz de Heredia, 1942) e a modernidade falanxista e “eisensteiniana” de Vermello e negro (Carlos Arévalo, 1942). Tamén erraría no seu intento de eliminar o sustrato folclórico e popular, que, pese á fera oposición dos que vían en tales elementos unha abominable herdanza frentepopulista, logrou manter a súa presenza, como denota a obra do director Edgar Neville, unha pragmática e medida oposición cultural con títulos castizos e subversivos como Verbena (1941), La torre de los siete jorobados (1944) e a “*solanesca” Domingo de carnaval (1945).

Pese á negrura do período, a comedia será o xénero máis habitual. Baixo a influencia do humor moderno e absurdo da revista La Codorniz (fundada en 1941 por Miguel Mihura), a filmografía do momento amosou, como trazo dominante, unha decidida vontade reflexiva e metacinematográfica, que manifestaba a dificultade á que se enfrontaba a ficción á hora de abordar a escura realidade que se iniciou trala Guerra Civil.

Disidentes ao seu modo, os chamados ‘renovadores?’ (José Antonio Nieves Conde, director en 1951 da trascendental Surcos; Arturo *Ruiz-Castillo ou Manuel Mur Oti) e os ‘telúricos’ (Carlos Serrano de Osma, Lorenzo Llobet-Gràcia, Enrique Gómez), amosaron nas súas películas unha marcada preocupación social e un rechamante ‘compromiso estético’ -de raíz europea e vangardista pero á vez fondamente influenciado por Hollywood-, ademais de fondas preocupacións psicoanalíticas, transmitindo desoladores discursos sobre a época que lles tocou vivir e as súas demoledoras consecuencias.

A perda irremediable do obxecto amoroso, a miúdo encarnado por unha muller, asasinada, prohibida ou desaparecida, e a melancolía e ata a tolemia*resultantes son os nós narrativos habituais deste cine, que poden lerse como metáforas dun país abatido, poboado de sombríos recordos, que soportaba un complexo de culpa incontrolable. Tristezas, destrucións e soidades históricas convertidas en lúcidas feridas do desexo.

Proxeccións: Arquivo dixital transferido de película de 35 mm

Publicado en nova

Axenda

    • XIII Congreso LUSOCOM “Comunicación e información para o desenvolvemento”
    • ESMAD Summer School
    • Curso de verán “We mean: Nós e o cinema documental contemporáneo”
    • I Seminario A Crítica Experimental
    • Chamada de traballos XIII Congreso LUSOCOM “Comunicación e información para o desenvolvemento”
    • Call for Papers: Galician Interdisciplinary Studies
    • Alén Das Fronteiras: Redes Na Diversidade
    • Chamada de traballos XV Congreso Ibercom 2017: “Comunicación, Diversidade e Tolerancia”
    • Congreso Internacional sobre Pequenas Cinematografías: Diversidade en Cinemas Glocais: Lingua, Cultura, Identidade
    • Congreso Identidades en Transición, Universidade de St. Andrews
    • Límite para enviar as propostas para os Premios Mari Luz Morales da Academia Galega do Audiovisual
    • Deadline para a chamada de comunicacións para o Congreso Small Cinemas
    • Deadline para a chamada de comunicacións para o Congreso AGACOM 2017: Alén Das Fronteiras: Redes Na Diversidade
    • Congreso Internacional CONFOCO 2017: Fotógrafas: mulleres trala cámara
    • Deadline para a chamada de comunicacións para o CONFOCO 2017
    • Coloquio Cultures de Résistance
    • Proxección: Unha rosa para Soler
    • Fin do congreso LUSOCOM
    • Deadline para o envío de artigos ao Anuário LUSOCOM
    • Congreso AEIC Madrid
    • Peche do Ciclo Vida en Sombras. O cinema español no labirinto
    • Intervención de Marta Pérez Pereiro no Festival Primavera do Cine de Vigo
    • Peche cfp XII Congresso Internacional LUSOCOM
    • Peche envío propostas completas AE-IC Madrid 2016
    • Margarita Ledo participa no IV Encontro de Cinema do Festival de Málaga
    • VII Congreso Latina de Comunicación Social
    • Seminario EDCINEMA en París
    • I Seminario Internacional Xescom
    • Conferencia de Marta Pérez no @BangorSMLC
    • Remata o Simposio: EDCINEMA. Cardiff
    • Comezo do Simposio: EDCINEMA. Cardiff
    • Peche do II Encontro Cidadanía e Comunicación
    • II Encontro Cidadanía e Comunicación
    • Peche do envío de traballos para o monográfico “Renaming itself” da Revista Fonseca
    • Margarita Ledo imparte un seminario sobre imaxe documental no Festival Filmes do Homem de Melgaço
    • Ponencia de Margarita Ledo no IAMCR 2015
    • Ponencia de Fernando Redondo Neira no IAMCR 2015
    • Ponencia de Maria Soliña Barreiro no IAMCR 2015
    • GEA participa no IAMCR 2015
    • Peche do curso de Innovación en Escenografía Virtual Avanzada
    • Curso de Innovación en Escenografía Virtual
    • Margarita Ledo no Ciclo Desafíos do ecosistema cultural galego ante a Axenda Europa 2020
    • GEA promove o convenio entre USC e Clag
    • GEA participa no XIV IBERCOM
    • GEA participa en ECREA 2014
    • Foro Internacional Cine de Pequenas Nacións, Alfabetización Fílmica e Novas Audiencias
    • GEA coordina sesión sobre financiamento de proxectos musicais
    • GEA organiza sesión sobre Videoxogos e Xénero
    • GEA organiza Xornada sobre WFF en Lyon
    • Margarita Ledo, docente nos cursos de verán da AEIC
    • Margarita Ledo participa no INTERCOM 2014
    • Curso de verán: O compromiso dos intelectuais
    • Peche do prazo de inscrición dos cursos de verán AE-IC
    • GEA participa no CONFIBERCOM 2014
    • GEA participa no LUSOCOM 2014
    • Galician Connection
    • Envío textos completos LUSOCOM 2014
    • Congreso AEIC 2014. Bilbo
    • Congreso MEDIACOM 2013. Cabo Verde
    • CULTURGAL 2013
    • Peche call for papers LUSOCOM 2014
    • Congreso Internacional A.E.H.C. Bilbo
    • Workshop Diversidade Audiovisual. Madrid
    • Xornadas eDCINEMA. Workshop Paris 2013
    • Conferencia Internacional NORDMEDIA 2013. Oslo
    • Conferencia Internacional INTERFACES DA LUSOFONIA
    • Comezo do Curso de Gravación Musical
    • Conferencia Internacional IAMCR 2013. Dublín
    • Peche do IBERCOM 2013